Miejscowość

Miejscowość

"Zaozicze", "Zasicze", "Zarzyce", "Zarzece", a wreszcie dzisiaj Zarzecze - to nazwy jakie miała ta miejscowość, leżąca na malowniczym wzniesieniu urwistego brzegu Sanu, na skrzyżowaniu traktu wodnego San-Wisła i lądowego od Rzeszowa do Lublina. Pierwsze ślady bytności ludzkiej na tym terenie sięgają epoki kamienia łupanego, o czym świadczą wykopaliska archeologiczne Józefa Kostrzewskiego, jednego z czołowych badaczy przeszłości Polski.Tu także odkryto cmentarzysko ciałopalne ze schyłku epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Lud żyjący tutaj wiódł bogate i urozmaicone życie, o czym świadczą odkopane w Zarzeczu monety rzymskie z czasów Cesarza Trajana i Marka Aureliusza z II wieku naszej ery.

Już w XV wieku, Zarzecze było wsią królewską, chociaż gruntów królewskich nie było. Wzmiankę o tym spotykamy w "Liber Beneficiorum" Jana Długosza. Dowiadujemy się, iż jest to wieś, której dziedzictwo i własność należy do najłaskawszego władcy Pana Kazimierza Króla Polski.
Zarzecze już z początkiem XVIII wieku miało określoną sytuację ustrojową i strukturalną. Jako stara wieś królewska dopracowała się organów zarządzających. Były nimi zebrania gromadzkie oraz wójt z dwoma ławnikami. Dobrze prosperująca gospodarczo wieś, stosunkowo wcześnie doczekała się szkoły.Już w latach 1860 - 1865, istniała tu szkoła chałupnicza w domu światłego chłopa, Marcina Stupczego.Szkoła chałupnicza cieszyła się dużym uznaniem wśród mieszkańców Zarzecza. Z czasem, ilość ludzi piśmiennych, zwłaszcza mężczyzn wzrastała, co podnosiło prestiż wsi. Orzeczeniem Centralnego Kuratorium Rady Szkolnej Krajowej z 1884 r., powstała w Zarzeczu Szkoła Ludowa Filialna, która wyróżniała wieś jako przodującą wśród innych wsi na Zasaniu. Od 1912 r. datuje się zaangażowanie mieszkańców wsi w działalność kulturalno-oświatową. Wykorzystując zapał i zaangażowanie miejscowej młodzieży, nauczycielka Zofia Gałkówna wystawiła ambitną sztukę opartą na treściach patriotyczno-ludowych pisarza Władysława Anycza pt . "Łobzowianie". Premiera sztuki odbyła się na deskach specjalnie wybudowanej sceny w sali obrad Gminy. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele Gminy i inteligencja z Niska. Zapoczątkowany wówczas amatorski ruch teatralny trwa do chwili obecnej. W 1929 r. odszedł na emeryturę zasłużony kierownik szkoły, Franciszek Zięba, który pozostał w pamięci uczniów jako wspaniały wychowawca dwóch pokoleń młodzieży. Nowym kierownikiem szkoły został Jakub Baranowski, który z twórczym zapałem podjął dzieło podniesienia poziomu szkoły. Dzięki pomocy ówczesnego wójta wsi, został otynkowany cały budynek szkoły, zmieniono dach, odnowiono sale lekcyjne, dobudowano dodatkowo 2 sale lekcyjne, ogrodzono posesję szkoły. Uczniowie brali czynny udział w świętach sportowych, konkursach śpiewaczych, reprezentując szkołę na zewnątrz. Na mocy Zarządzenia Kuratora O.S. Lwów, z dnia 10 grudnia 1938 r., szkoła w Zarzeczu została przekształcona w szkołę III stopnia.

Pomimo wybuchu II wojny światowej, zarzecka szkoła była jedną z niewielu w powiecie, które podjęły normalną naukę. Zarzecka szkoła w czasie okupacji to nie tylko szkoła z ingerencją władz niemieckich, ale także polskim tajnym nauczaniem poza kontrolą Niemców, bez ich wiedzy i wbrew nim. Dzięki kierownikowi Baranowskiemu, zostało zorganizowane również tajne nauczanie z zakresu szkoły średniej. Zorganizowano również tajne komplety. Po wojnie młodzież ta złożyła egzaminy maturalne . W lipcu 1944r. budynek szkolny został zniszczony podczas bombardowań. Spontanicznie, z wielkim poświeceniem całej społeczności zarzeckiej przystąpiono do jego odbudowy. Wkrótce rozpoczęła się nauka w szkole, chociaż brakowało tablic, ławek, pomocy naukowych. Szkoła szybko zapełniała się młodzieżą. W roku szkolnym 1946/47, szkoła w Zarzeczu została przekształcona w szkołę zbiorczą dla wsi: Krzaki Kłyżowskie, Kłyżów, Ździary i Huty Deręgowskiej. W 1962 r., po śmierci zasłużonego kierownika Baranowskiego, kierownictwo szkoły objął Leon Krasny. Podczas jego dziesięcioletniej kadencji przy znacznym społecznym udziale mieszkańców wsi dokonano rozbudowy szkoły. Dobudowano do starego budynku 11 sal lekcyjnych oraz sanitariaty. W 1969 r. wybudowano salę gimnastyczną i dwa mieszkania służbowe dla nauczycieli. Zagospodarowano również teren wokół szkoły, a mieszkańcy w czynie społecznym przygotowali teren pod budowę boiska sportowego. Od roku szkolnego 1999/2000, w budynku szkoły podstawowej zaczęły funkcjonować dwie szkoły: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum - jako Zespół Szkół w Zarzeczu.

W centrum Zarzecza stoją obok siebie dwie świątynie. Stara drewniana, którą ufundowali Agnieszka i Andrzej Dulowie - której konsekracja odbyła się 7 lutego 1936 r., pod wezwaniem Matki Bożej Śnieżnej. Od tej chwili datuje się utworzenie nowej parafii Zarzecze (należącej wcześniej do parafii Racławice). Pierwszym proboszczem został Ks Józef Markiewicz - wielki animator kultury. Słynne w okolicy są zarzeckie dzwony, szczęśliwie uratowane przed okupantem. Rok przed wyzwoleniem Kościół został całkowicie zniszczony. Już po wyzwoleniu, przed majem 1945 r. został odbudowany, a w 1983 r. rozpoczęto gromadzenie cegły na budowę nowego Kościoła. W 1985 r. odbyło się poświecenie i wmurowanie aktu erekcyjnego tej świątyni, a w maju odprawiono w niej pierwszą Mszę św. Skarbem Zarzecza jest Matka Boża Śnieżna w wizerunku namalowanym w 1944 r. przez artystę z Tarnowa J. Dutkiewicza. Łaskawy obraz znajduje się w nowo wybudowanej świątyni, która została poświęcona 2 sierpnia 1998 r.

do góry więcej wersja klasyczna
Wiadomości (utwórz nową)
Brak nieprzeczytanych wiadomości